مهارت اول: مهارت نه گفتن
مهارت نه گفتن به کودکان کمک میکند تا در مواجهه با فشارهای اجتماعی و درخواستهای ناخواسته، بتوانند با
اطمینان و به شیوهای محترمانه پاسخ منفی بدهند. این مهارت برای حفظ هویت فردی و ایجاد مرزهای سالم در روابط
اجتماعی ضروری است و به آنها احساس قدرت و کنترل بر وضعیتهای دشوار میدهد. بازیها میتوانند محیطی
سرگرمکننده و غیررسمی ایجاد کنند که در آن کودکان با سناریوهای واقعی روبهرو میشوند و میتوانند تمرین کنند
که چگونه در شرایط مختلف نه بگویند. از طریق نقشآفرینی و تبادل نظر، آنها میآموزند که چطور به احساسات و
خواستههای دیگران احترام بگذارند، در عین حال که خودشان را نیز در اولویت قرار می دهند. این تمرینات به تقویت
اعتماد به نفس و توانایی ابراز نظرهای شخصی کمک میکند.
.۱ بازی “موقعیتهای چالشی” )Scenarios Challenge)
توضیحات: در این بازی، کودکان به صورت گروهی یا فردی در یک سری موقعیتهای شبیهسازی شده قرار میگیرند .
هر موقعیت شامل فشارهای اجتماعی یا درخواستهایی است که کودک باید در برابر آنها “نه” بگوید. این موقعیتها
میتوانند شامل درخواستهای ناعادالنه از طرف دوستان، فشارهای اجتماعی برای شرکت در فعالیتهای نامناسب یا
حتی درخواستهای پرخطر باشند.
روش اجرا:
مربی یک سری کارت یا موقعیت مجازی ایجاد میکند که هر یک شامل یک سناریوی خاص است . به عنوان مثال:
“دوستت از تو میخواهد که تکالیف او را بنویسی.”
کودک باید به سرعت تصمیم بگیرد چگونه مودبانه و قاطعانه “نه” بگوید و دالیلش را بیان کند.
مربی یا همکالسی ها میتوانند بازخورد دهند و کودک را در صورت نیاز راهنمایی کنند.
هدف: تقویت مهارت “نه گفتن” در موقعیتهای دشوار، همراه با تمرین بیان دالیل قانعکننده .
.۲ بازی “دیوار دفاعی” )Wall Defensive)
توضیحات: این بازی یک چالش گروهی است که کودکان باید از “دیوار دفاعی” خود در برابر فشارهای اجتماعی
محافظت کنند. هر بار که یکی از کودکان بتواند به درستی از خود دفاع کند و “نه” بگوید، دیوار دفاعی او تقویت
میشود.
روش اجرا:
کودکان به دو گروه تقسیم میشوند: یک گروه نقش افرادی را بازی میکند که درخواستهایی دارند، و گروه دیگر
باید از خود دفاع کند.
هر بار که گروه مدافع با یک درخواست ناعادالنه یا خطرناک روبرو میشود، باید بهدرستی “نه” بگوید. اگر پاسخ
کودک قاطعانه و محترمانه باشد، او یک بخش از “دیوار دفاعی” خود را میسازد .
گروهی که بیشترین بخش از دیوار را میسازد برنده است.
هدف: تقویت مهارت مقاومت در برابر فشار اجتماعی و کمک به بچهها در یادگیری پاسخهای محترمانه ولی قاطعانه.
.۳ بازی “چرخش نقشها” )Switch Role )
توضیحات: در این بازی، کودکان نقشهای مختلفی را بازی میکنند. برخی از کودکان نقش افرادی را بازی میکنند
که میخواهند به کودک دیگر فشار بیاورند، و دیگری باید با گفتن “نه” به صورت قاطع و با استفاده از استدالل
مناسب از خود دفاع کند . این بازی به کودکان اجازه میدهد تجربههای متفاوت را از هر دو دیدگاه درک کنند.
روش اجرا:
کودکان به صورت جفتی یا گروهی نقشگذاری میکنند . یک نفر درخواست میکند، و دیگری باید پاسخ دهد .
پس از هر دور، نقش ها عوض می شود، و کودکان باید خود را در جای دیگری ببینند و سعی کنند به شیوهای قاطعانه
و مؤثر “نه” بگویند.
هر بار که کودک موفق شود، امتیاز میگیرد .
هدف: آموزش همدلی از طریق دیدن مسائل از زاویههای مختلف و تقویت مهارت نه گفتن با تمرین در شرایط واقعی